© Robson Historia - rozpad ZSRR
rozpad ZSRR

Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich ZSRR powstał 30 grudnia 1922 na powierzchni 22 mln km² z 18 republik związkowych. Od początku istnienia ZSRR jednopartyjną władzę w państwie objęła Rosyjska Partia Komunistyczna (bolszewików). Na czele nowego państwa stanął premier Włodzimierz Lenin. Po II wojnie światowej ZSRR miał ogromne wpływy w państwach "post-sowieckich"

ZSRR przestał istnieć w wyniku zawarcia porozumienia białowieskiego 8 grudnia 1991 ale rozpad takiego kolosa nie mógł pozostać niezauważony. Żądali Oni stałe miejsce Rosji w Radzie Bezpieczeństwa ONZ i wszystkich innych organizacjach międzynarodowych. Po rozpadzie mocarstwa na wschód od Polski powstały suwerenne państwa: Litwa, Łotwa, Estonia, Białoruś i Ukraina.

Europa Środkowo-Wschodnia po 1989 roku

W Polsce zmiany rozpoczęły się przy okrągłym stole które trwały od 6 lutego do 5 kwietnia 1989 roku. W rozmowach brały udział władze Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL), demokratycznej opozycji i strony kościelnej. Rozmowy były prowadzone w kilku miejscach a zakończyły się w Pałacu Namiestnikowskim obecnie palac prezydencki w Warszawie.
W tamtym czasie to było nie do pomyślenia żeby lider opozycji Lech Wałęsa rozmawiał jak równy z równym z liderem PRL (komunistów), którym był Czesław Kiszczak. Wcześniej 16 września 1988 odbyły się rozmowy władz państwowych z przedstawicielami ruchu solidarnościowego i kościoła w Magdalence, które doprowadziły do okrągłego stołu. Dodam tylko, że pod wschodnią granicą stacjonowały wojska rosyjskie, które mogły wejść na teren Rzeczypospolitej w każdej chwili i doprowadzić do końca Ruchu Narodowego.

Zmiany w Polsce doprowadziły:
  • 9 lipca 1989 - upadek "Muru Berlińskiego"
  • 3 październik - (Zjednoczenie Niemiec).
  • 11 marzec 1990 - niepodległość Litwy.
    reakcja ZSRR, wprowadzono czołgi na ulice Wilna.
  • 20 siepień 1991 - niepodległość Estoni.
  • 21 sierpień 1991 - niepodległść Łotwy.
  • 24 sierpień 1991 - niepodległść Ukrainy.
  • 8 grudzień 1991 - niepodległość Białorusi.

Od 1991 Ukraina jest państwem suwerennym, w 2009 przystąpiła do pr. Partnerstwo Wschodnie, od 1 stycznia 2016 członek strefy wolnego handlu z UE. Ale, dlaczego nie jest członkiem UE i NATO? Przecież osiągnęliśmy niepodległość prawie w tym samym czasie?
Pierwszym prezydentem został wybrany Leonid Krawczuk W 1996 roku przyjęto nową konstytucje i wprowadzono nową walutę: hrywne. w 2004 wybrano Wiktora Janukowycza na prezydenta kraju, który próbował wciągnąć Ukrainę ponownie w wpływy Rosji. Po wielkich protestach premierem został Wiktor Juszczenka. Wybuch pierwszy kryzys polityczny, który zakończył sie przed terminowymi wyborami na czele rządu stanęła w tedy Julia Tymoszenko. Drugi kryzys polityczny miał miejsce w 2008. W 2010 roku do władzy doszedł ponownie Wiktor Janukowycz, rząd Tymoszenko został zdymisjonowany a Ona sama po procesie została osadzona w więzieniu za rzekome "działanie na szkodę państwa"!!! Wiecej informacji.

W 2013 miał miejsce Euromajdan - ruch społeczny związany z falą największych manifestacji i protestów przelewających się na ukrainskie władze, po odrzuceniu przez prezydenta umowy stowarzyszeniowej z UE. Wiktor Janukowicz (pupilek Rosji) uciekł z swojego kraju, ukrył się w Rosji u swojego przyjaciela Władimira Putina.

Wywalczyliśmy niepodległość (Europa środkowa i wschodnia) prawie w tym samym czasie. W sierpniu 1991 roku, podczas puczu moskiewskiego, Alaksandr Łukaszenka określał się jako zwolennik „pieriestrojki” i demokratyzacji, obwiniając komunistów o kryzys, w którym znalazł się ten kraj. W 1994 roku wystartował jako kandydat niezależny w wyborach na stanowisko prezydenta Republiki Białorusi, wygrał je i rządzi do dzisiaj (najdłuższe rządy w Europie). W czasie jednego z wieców powiedział, że gdy wygra wybory, wszystkich urzędników „wyśle albo w Alpy, albo w Himalaje”.

Białoruś, największe pod względem powierzchni państwo śródlądowe w Europie. Ogłosiła niepodległość w 1991 roku. Jest członkiem organizacji regionalnych i subregionalnych, tj. WNP, EaWG, ZBiR i OBWE *. Jako jedyne państwo w Europie nie należy do Rady Europy. 25 marca 1918 Białoruś po raz pierwszy i ostatni ogłosiła niezależność - na części terytorium Białorusi okupowanym wówczas przez Niemcy ogłoszono państwo białoruskie pod nazwą Białoruska Republika Ludowa. Zakończyło swoje istnienie po wycofaniu się armii niemieckiej i proklamowaniu w styczniu 1919 roku Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. W okresie II wojny światowej kilka milionów Białorusinów walczyło w Armii Czerwonej (w tym ok. 400 000 w partyzantce). Nastąpiła wówczas próba tworzenia państwa Białoruskiego pod patronatem niemieckim ale bez większego skutku. Niemcy w wyniku sprzeciwu i nie podporządkowania się wymordowali około 750 000 białoruskiej ludności cywilnej. Straty wojenne Białorusi należą do jednych z największych w Europie, łącznie 2,5 mln zabitych i zamordowanych. Przypominam, że w czasie działań wojennych zostało wymordowanych 6 mln naszych rodaków.

Białoruś a Polska - 30 lat później!

Wszyscy widzimy gdzie obecnie znajduje się POLSKA, na jakim poziomie żyjemy chociaż nie było to łatwe (kontynuacja reform przez wszystkie rządy do 2015 roku) W jakim miejscu znajduje się obecnie nasz wschodni sąsiad?
Jest ostatnim krajem w Europie stosującym karę śmierci. Wskaźnik demokracji w tym państwie jest najniższy w Europie. Wolności słowa tam nie ma, wypowiedzi, prasa (gazety) są w rękach państwowych i piszą to co rządzącym się podoba. co więcej - Białoruś i Rosja podpisały traktat o współpracy, mającej na celu doprowadzenie w przyszłości do integracji gospodarczej i walutowej !>

Czy Wam drodzy czytelnicy z czymś to się nie kojarzy? Obyśmy nigdy nie wrócili do tego poziomu z przed 1989 roku. Jak to powiedział Barack Obama (były prezydent USA)
- o demokracje trzeba walczyć !!!

Państwo litewskie powstało w XIII wieku. W XV wieku ówczesne Wielkie Księstwo Litewskie, po zajęciu ziem księstw Rusi Kijowskiej, było największym terytorialnie państwem w Europie. W wyniku unii w Krewie (1385) weszło w związki z Królestwem Polskim (Koroną), które przerodziły się w 1569 w trwałą unię realną (unia lubelska), zaś Wielkie Księstwo Litewskie weszło w skład Rzeczypospolitej. W Polsce przyjął się pogląd, iż w XIV w. Litwa była już jedynym niechrześcijańskim państwem w Europie. Fakt ten mieli wykorztstali krzyżacy jako pretekst do napaści na to państwo. Obydwa państwa miały wspólnego wroga, którym był Zakon krzyżacki.

Akt Przywrócenia Państwa Litewskiego

Deklaracja niepodległości przez Litewską Socjalistyczną Republikę Radziecką LSRR, uchwalona została 11 marca 1990 roku. Pierwsze wolnyme i demokratyczne wybory po II wojny światowej miały miejsce w lutym 1990 roku. Podczas pierwszego zgromadzenia 11 marca 1990 Rada Najwyższa Litewskiej SRR wybrała na swojego przewodniczącego Vytautasa Landsbergisa. Stał się wówczas głową państwa litewskiego. Rada Najwyższa Republiki Litewskiej, reprezentując wolę narodu, orzeka i uroczyście oznajmia, że sprawowanie suwerennej władzy przez Państwo Litewskie, przerwane przez zagraniczne siły w roku 1940, zostaje przywrócone i od tej pory Litwa staje się ponownie niepodległym państwem.

Akt Przywrócenia Państwa Litewskiego stał się wzorem dla innych republik radzieckich. Sprawa niepodległości nie została jednak natychmiast uregulowana i nie było rzeczą pewną uznanie niezależności Litwy przez inne państwa. Michaił Gorbaczow uznał Akt Niepodległości za niezgodny z prawem. Związek Radziecki domagał się unieważnienia Aktu i rozpoczął wprowadzanie sankcji gospodarczych przeciwko Litwie, włącznie z blokadą ekonomiczną. Dodatkowo w styczniu 1991 roku radzieccy żołnierze szturmowali budynek parlamentu w Wilnie oraz wileńską wieżę telewizyjną. Czternaście osób zginęło, a siedemset osób odniosło rany! 17 września 1993 Litwa, wraz z Łotwą i Estonią, zostały przyjęte do ONZ.

Łotwa, Republika Łotwy - państwo w Europie Północnej, od północy Łotwa graniczy z Estonią, od wschodu z Rosją i Białorusią, a od południa z Litwą. Powierzchnia tego małego państwa wynoci ponad 65.573 km2, zamieszkana przez 2 M obywateli. W wyniku paktu Ribbentrop-Mołotow znalazła się w sowieckiej strefie wpływów i od czerwca 1940 roku trwała okupacja jej terytorium.

W 1986 unieważniono pakt Ribbentrop-Mołotow czyli włączenie do ZSRR uznano jako okupację. 1989 Rada Najwyższa uznała język łotewski za państwowy (zamiast rosyjskiego). 4 maja 1990 podjęto decyzję o przywróceniu niepodległości i konstytucji z 1922, w marcu 1991 odbyło się referendum, w którym 74% głosujących opowiedziało się za niepodległością natomiast w sierpniu 1991 roku ogłoszono wystąpienie z ZSRR. Do ONZ Łotwa przystąpiła w 1993 a rok później wstąpiła do NATO. W 2003 Łotwa opowiedziała się za przystąpieniem do Unii Europejskiej, co nastąpiło w maju 2004. 1 stycznia 2014 na Łotwie wprowadzono walutę euro.

Estonia (Republika Estońska) powstała po I wojnie światowej. Terytorium Estoni od wczesnego średniowiecza, aż do początków XX wieku, znajdowała się pod bardzo silnym wpływem kultury niemieckiej. Oddziaływała również kultura panowania szwedzkiego, polskiego czy też sowieckiego. Jednak język niemiecki panował wszędzie: w urzędach, na katedrach uniwersyteckich, w sklepach, na ulicy.
Po zajęciu kraju przez wojska sowieckie w roku 1944 Estończycy podjęli walkę partyzancką z nowym okupantem. Estońscy „leśni bracia” z różnum skutkiem niszczyli posterunki NKWD i zabijali miejscowych komunistów. Odpowiedz ZSRR była natychmiastowa. W latach 1946-1953 na Syberię około 80 tysięcy osób.
W maju 1990 roku na wniosek Estonii nastąpiło reaktywowanie Rady Bałtyckiej (z udziałem Litwy i Łotwy). Oficjalnie niepodległość proklamowała 20 sierpnia 1991 roku. 17 września 1991 została członkiem ONZ.

* Legenda.
ONZ - Organizacja Narodów Zjednoczonych,
NATO - Sojusz Północnoatlantycki, międzyrządowy sojusz wojskowy,
WNP - Wspólnota Niepodległych Państw,
EaWG - Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza,
ZBiR - Związek Białorusi i Rosji,
OBWE - Organizacja Bezpięczęstwa i Współpracy,
NKWD - Ludowy Komisariat Spraw Wewnętrznych ZSRR Narodnyj komissariat wnutriennich dieł SSSR.

Dodano: 28 lutego 2020 roku.